« نوآموختگی »
(قسمت دوم)
6- موانع نوآموختگی
با شناخت موانعی که بر سر راه تمرین های نوآموختگی وجود دارد و رفع آن ها، شما قادر خواهید شد از این راه میان بُر خودکاوی در تغییر و اصلاح واکنش های بدعادتی خود به نحو شایسته ای استفاده نمایید.
الف: باور نداشتن قلبی و صمیمانه «موردی» که می خواهید تغییر دهید:
مثلاً اگر باور و اعتقاد شما تنبیه و انتقام جویی باشد، نیروی عناد و انتقام از درون شما را وادار به عنادورزی و انتقام جویی می کند و ملایمت و مهربانی جایگزین نمی شود.
ب: تشتت افکار:
هجوم افکار مختلف به مغز باعث عدم تمرکز فکر می شود.
پ: شروع تمرین، از مهمترین و مشکلترین موارد:
باید «باور» کنید که از ساده ترین مورد شروع کردن شما را آماده تغییر موارد مشکل و آزاردهنده بعدی می کند. مهم شروع کار است.
ت: مقاومت های روانی:
مقاومت در مقابل تغییر، عناد به خود، یا حساسیت های مفرط شرطی و غیره از عواملی است که مانع نوآموختگی می شود.
ث: خستگی مفرط جسمی:
بعضی اشخاص به علت خستگی مفرط ناشی از کارهای روزانه به خواب می روند و نتیجتاً قادر به نوآموختگی نیستند. بهتر است ساعات تلقین را تغییر دهند.
ج: اصلاح چندین واکنش ناپسند درآن واحد:
برای به دست آوردن نتایج مثبت از نوآموختگی، لازم است که در هر مرحله، فقط یک موضوع خاص مورد تلقین قرار گیرد.
چ: توقعات بی جا از خود:
بعضی اشخاص توقع دارند با انجام چند روز تمرین، خیلی سریع به نتایج عالی در تغییر برسند.
ح: تنبلی:
با ایجاد و تقویت انگیزه برای بهبودی، وبا نوشتن و مرور مکرر فواید حاصله از رفع عادات بد، می توان بر تنبلی غلبه کرد.
تمرین شرطی سازی و شرطی زدایی سه هفته ای
تمرین های سه هفته ای ( 21 روزه)
مهم ترین عامل تأثیر تلقین ها «باور» شماست. باور به مفید بودن و نتیجه بخش بودن نوآموختگی ها.
هفته اول: روزهای زوج (شنبه - دوشنبه - چهارشنبه) هر دو ساعت یکبار، لااقل 2 تا 5 دقیقه به خود تلقین کنید: « به محض برخورد با ملامت، مخالفت و مچ گیری، حلیم و مهربان می شوم.» و روزهای فرد (یکشنبه - سه شنبه - پنج شنبه) هر دو ساعت یکبار، 2 تا 5 دقیقه به خود تلقین کنید:« به محض برخورد با تحکم، تحمیل و تحقیر، متبسم و مهربان می شوم.»
هفته دوم: هر روز یکی ازتلقین های شش گانه را منفرداً در تمام مدت روز به خود تلقین نمایید.
هفته سوم: عیناً هفته اول.
برای شروع این تمرین های خاص، به این جهت «شش آفت دوستی» رادر اولویت قرارداده ایم، زیرا «منش» ما هرچه باشد، رفتارهای متناسب با آن ناخودآگاه از ما تراوش می کند. پس مهم است که «منش» خود را شرطی کنیم به آنچه که خوب است و انسان ها را خوب ببینیم و بیشتر دوست شان داشته باشیم. این در درجه اول، به نفع خود ماست زیرا وقتی از کسی رنجش و دلخوری داریم، حالمان بد است.
این تمرین ها بیشتر برای اصلاح خود و سازگاری و آشتی با دیگران است. بنابراین:
+ اعتقاد قلبی به این که، آدم بد وجود ندارد، فقط آدم مریض و شرطی و بدعادت وجود دارد، حالت و احساس ما را از بغض و نفرت، به محبت و دلسوزی تغییر می دهد.
+ عقیده راسخ به این که هیچ چیز اهانت نیست مگر آن که ما آن را اهانت بگیریم. حالت حساسیت و آسیب پذیری ما را کم می کند.
+ اعتقاد به روابط خوب انسانی و این که هرچه افراد بیشتری را دوست بداریم و نسبت به آنها محبت بیشتری در دل داشته باشیم، خوشبختریم.
+ اعتقاد به این که ناراحتی های روانی ـ عیناً ناخوشی های جسمی ـ بیماری هستند و بنابراین قابل معالجه. این باور، قدرت «عفو» بزرگوارانه ای به ما میدهد.
چند نمونه از دستورات خودآموختگی
1- برای رفع عناد به خود و دلخوری هایی که شخص از خود پیدا می کند:
« من، خود را چنان که هستم قبول می کنم و به خود احترام می گذارم - کارهای موفقیت آمیز و لحظات خوش زندگیم را به یاد می آورم و رضایت ازخود و اعتماد به نفسم بیشتر می شود.» یا « من راه حل هرمسىٔله ای را، در هر شرایطی پیدا می کنم.»
2- برای رفع خجولی درمورد حضور در مجلسی که از فکر آن احساس ناراحتی می کنید:
« من موقع ورود به آن مجلس، رفتاری آرام و مطبوع و خوشحال خواهم داشت، و باآرامی و فصاحت و مهربانی صحبت خواهم کرد.»
3- در مورد ترک سیگار:
« من از دیدن و دست زدن به سیگار احساس تنفر می کنم.»
4- در مورد بی خوابی:
« حل مساىٔل و مشکلاتم را باید برای فردا بگذارم، در این زمان هیچ کاری از دست من برنمی آید، و اگر خوب استراحت کنم و بخوابم، شجاعتم در حل مشکلات و خونسردیم در برخورد با آن ها زیادتر می شود.»
5- در مورد رنجش و نفرت های مفرط و بی منطق:
یادآوری مهربانی ها و خوبی ها و فضایل شخص مورد نظر و توجه به اینکه هرکس غیر از آن چه کرده نمی توانسته بکند. همچنین به یاد داشتن این نکته که گذشت از خطای دیگران صد بار بیشتر نیرومندی می خواهد تا تلافی کردن آن. می توانند راهکارهای مناسبی باشند.
البته این ها فقط برای نمونه است و به هیچ وجه لزومی ندارد که عین این عبارات به کار رود. توصیه می شود تا یک سال هفته ای یک بار تمام موارد مرور شوند. صدها عامل وجد دارند که می کوشن، انسان را از خودآموختگی های بسیار مفید، منصرف سازند و به مستمسک گرفتاری ها، به شخص فرصت انجام این کار ساده سعادت بخش را ندهند.
در آخر یادآوری این نکته ضروری می نماید که:« فرق آدم عاقل با آدم غیرعاقل این نیست که عاقل هرگز خطا و اشتباه نمی کند، چون انسان ممکن الخطاست. منتها آدم عاقل خطای خود را به روشنی می بیند، با شجاعت با آن روبرو می شود، از آن عبرت می گیرد و می کوشد آن را تکرار نکرده و حتی المقدور جبران نماید و بعد هم آن را به فراموشی می سپارد. حال آن که آدم غیر عاقل، در حالت سرزنش به خود باقی می ماند و خطا و ملامت و دلخوری از خود و دیگران را داىٔم نشخوار می کند.»
پایان
ب.د
