شیوه چهارم

« برنامه ساعتی روزانه »

1- برنامه ساعتی چیست؟

نوع انسان در طول حیات خود، همواره با محدودیت غیر قابل اجتناب از نظر «عامل زمان» روبرو بوده است. عقل و منطق به او حکم می کند که در این مورد به کیفیت عامل محدود، غیر قابل تجدید و بدون بازگشت «زمان» بیندیشید و چگونگی استفاده از آن را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد، به طوری که در هر لحظه بداند بهترین کاربرد وقت او چیست؟

2- فلسفه برنامه ساعتی:

اگرنظم و ساعت مخصوصی در دفتر برنامه روزانه خود برای هریک از کارها تعیین نکنید، چه بسا اُمورمهم و حیاتی، فدای کارهای بی اهمیت شده و موجب خسارات زیاد مادی و معنوی خواهد گردید.

3- فواید برنامه ساعتی:

بدون هیچ گونه شک و تردید، پس ازمدتی تمرین برنامه ساعتی، خودتان به خوبی درخواهید یافت که چطور قسمت اعظم تشویش ها و اضطراب ها، دودلی ها، خستگی ها، تنبلی ها، و عناد به خود ها در شما تقلیل یافته و نیروی خلاقه و کارآیی و اعتماد به نفس و رضایت از خود در شما تقویت شده است.

فایده اول: رفع تشویش و اضطراب:

یکی از عوامل مهم عصبیت، تشویش و اضطراب است. علت مهمش تضاد ناشی از تداخل چند کار است که برای انجامشان، اولویت ها را در نظر نگرفته ایم و معلوم و مشخص نکرده ایم که کدام را باید اول و کدام را باید دوم و سوم قرار دهیم.

فایده دوم: تقویت اراده: 

اراده به معنای روانشناسی، یعنی توانایی انجام خواسته هایی که به حکم عقل است. هر عمل ارادی، در ذهن شما حالتی به وجود می آورد که شما را برای انجام عمل ارادی بعدی آماده تر و تواناتر می کند.

فایده سوم: ایجاد اعتماد به نفس و رضایت از خود:

بنیه معنوی انسان هم - عیناً مثل بنیه جسمی اش - احتیاج مُبرم به ویتامین هایی دارد. دوتا از مهمترین ویتامین های روحی آدمیزاد عبارتند از:«اعتماد به نفس» و «رضایت از خود». مرور روزانه کارهایی که به وسیله ی برنامه ساعتی انجام می گیرد، به طور عجیب و مؤثری، اعتماد به نفس و احترام به خود را هر روز پرورش می دهد و تقویت می کند. 

فایده چهارم: ایجاد نظم در کار و نظم در فکر:

با تمرین این کار، شما عادت می کنید اولویت ها را بیشتر رعایت نمایید و به این ترتیب به زندگی و کارتان نظم می دهید و به تدریج احترام به خود و رضایت از خود بیشتری پیدا می کنید. همین طور با نوشتن افکار مختلفی که شما را آزار می دهد و سعی در پیدا کردن راه حل های معقول و ممکن، و تعیین زمان مناسب برای انجام هریک، به تدریج بر تشتت افکار خود غالب می آیید و به آرامش فکری دست پیدا می کنید.

فایده پنجم: رفع تضاد:

تضاد به طورساده یعنی بر خورد دو یا چند میل شدید در آن واحد، که مغایر و مخالف یکدیگر باشند. هر میل و هر خواسته وقتی با چند میل و خواسته ی دیگر برخورد کرده و ما را از تصمیم گیری عاجز نماید، انسان را دچار تضاد می کند. با مشخص کردن برنامه ی روزانه و تعیین وقت برای انجام هریک در دفتر ساعتی، تشویش ناشی از امور از بین رفته و ترمزهای روانی که مانع انجام کار است برداشته می شود و آن وقت با انرژی و اعتماد به نفس به انجام هریک در ساعت معین می پردازیم.

فایده ششم: رفع عناد به خود:

یکی از دلایل متعدد میل به تنبیه خود و عناد ناشی از آن، تنبلی و عقب انداختن کارها و تشتت فکری است که در نتیجه تضعیف قوه خواستن و تضاد حاصل می شود.

اگر ما فهرست کارهای عقب افتاده ی خود را بنویسیم و با توجه به اهمیت آن ها، هریک را برای روز خاصی در دفترچه ساعتی مان وارد کنیم، و برای هرکدام ساعت خاصی را در نظر بگیریم، می بینیم که به تدریج، اغلب آن ها انجام می شوند و نتیجتاً عناد به خود ناشی از انجام نشدن آن ها در ما مرتفع می گردد.

فایده هفتم: تقویت قدرت هدف یابی مغز:

با نوشتن کارهای روزانه در دفترچه ساعتی، فکر، تخلیه و رها می شود و کامپیوتر مغز آزاد شده و به کار های مفید و خلاق و سازنده می پردازد.

فایده هشتم: تقویت قدرت تمرکز فکر:

نوابغ مشهور اکثراً نبوغشان به علت هوش فوق العاده زیادشان نیست، بلکه بیشتر به علت این است که قادرند به هر اندازه که بخواهند فکرشان را روی موضوع منحصری متمرکز کنند. یکی از فواید مهم برنامه ساعتی این است که به شما تمرین می دهد، چطور در ساعتی معین، فکرتان را روی موضوع بخصوصی تمرکز دهید.

فایده نهم: جلب احترام و دوستی و یاری سایر انسان ها:

برنامه ساعتی روزانه، هر انسانی را خوش قول تر و نتیجتاً شخصیت و محبوبیتش را قوی تر و زیاد تر می سازد. بنابراین خوش قولی و شخصیت قوی شما هر روز محبت و احترام و اعتماد دیگران را به شما زیاد تر و نتیجتاً میل همکاری و مساعدتشان را بیشتر می کند.

فایده دهم: خود شناسی سهل:

با انجام این کار، به قسمتی از خودشناسی (که ضروری ترین تکالیف هر انسان بالغ و سالم العقلی است) عادت می کنید. علت مقاومت هایتان را در انجام کارها جستجو می کنید و در صدد رفع آن ها بر آمده و به خودشناسی نایل می شوید.

4- عوامل بازدارنده نوشتن برنامه ساعتی:

الف: آگاه نبودن و باور نداشتن فواید و اثرات مفید برنامه ساعتی.

 ب: کمال طلبی: نوشتن کار های معمولی روزانه در دفترچه ساعتی، به نظرش می رسد که از قلّه رفیع کمال وخود ایده آلی، به دره واقعیت ها سقوط می کند.

پ: آلرژی به مقرر و باید: بسیارند کسانی که به علل مختلف روانی، نسبت به هر چیز مقرر (که حالت تکلیف پیدا می کند)   یک نوع مقاومت شدید و آلرژی مخصوص دارند.

ت: زخم غرور: یادداشت کردن کار های روزانه، غالباً به آن هایی که دچار غرور زیاد هستند نشان می دهد که آن قدر ها که فکر می کردند، قدرت انجام کار و توانایی ندارند...

ث: توقعات بی جا: بعضی اشخاص، به علت توقعات بی جا از خود، در ابتدای شروع نوشتن دفترچه ساعتی، کارهای زیادی را که از عهده انجامش بر نمی آیند می نویسند.

ج: عناد به خود: خاصیت عناد به خود این است که از هر چیز به نفع ماست، دوری می کند.

5- راه رفع موانع نوشتن برنامه ساعتی:

اولین و مهمترین گام برای رفع این موانع «شناخت» عوامل مخفی روانی و «قبول»آن ها در خود است.

با «شناخت» عوامل فوق، می توانید برنامه سازندگی خود را شروع کرده و با کمک گرفتن از تمرین های روزانه خاص، به رفع یک یک آن ها اقدام کنید.

6-  شیوه تهیه برنامه ساعتی:

+  یک دفترکوچک به اندازه تقویم جیبی بگیرید و هر صفحه را برای برنامه یکروز اختصاص دهید.

+   خطوط آن را به طور مساوی، دو ساعت به دو ساعت تقسیم کنید.

+  صبح زود یا شب قبل، تمام کارهایی را که در روز باید انجام دهید لیست کنید و سپس بر حسب مهم و فوری بودن آن ها، به ترتیب اولویت در ساعتی که به نظرتان مناسب است بنویسید و مقابل هر کاری یک علامت (-) بگذارید.

+   حتی المقدور هر دو ساعت، کارهای دو ساعت گذشته را مرور کنید و هریک را که در وقت معین انجام داده اید، علامت (-) را به (+) تغییر دهید.

+  برای هر کاری که انجام نشده، اگر موقعش گذشته و دیگر انجامش لازم نیست، رویش خط بکشید، در غیر این صورت در ساعت مناسب دیگر همان روز یا روزهای بعد، وقتی برای آن در نظر بگیرید.

+   هر شب یا صبح روز بعد، با دقت بجویید علت این که آن کار را انجام نداده اید چه بوده؟

+   با آگاهی از علل انجام نشدن کار، به طور خیلی سهل، گام مؤثری در جهت شناخت روحیه و رفتار خود برمی دارید و با تمرین های خاص خودشناسی می توانید در جهت اصلاح خود قدم بردارید.

درتنظیم دفترچه ساعتی بهنکات زیر توجه شود:

1- سعی کنید برنامه روزانه شما با واقعیت توانایی هایتان منطبق باشد.

2- برای هر کار، زمانی مناسب و واقع بینانه در نظر بگیرید و حوادث غیر قابل پیش بینی را به نوعی در آن منظور بدارید.

3- برنامه را خوشآیند و متنوع تنظیم کنید. برای خودتان تفریح و استراحت در برنامه پیش بینی کنید.

4- قابلیت انعطاف و قدرت حذف و انتخاب را در خودتان تقویت کنید.

5- با مرور در برنامه روزانه خود، انجام کارهای کم اهمیت را حذف ویا به عهده دیگران بگذارید، و بکوشید از وقت خود حداکثر استفاده و بهره برداری مثبت را بنمایید.

6- برای زمان های انتظار و لحظات هدر شده، کارهای کوچک و مناسب در نظر بگیرید.

بدون تردید با رعایت این نکات در اجرای برنامه ساعتی روزانه موفق تر خواهید شد.

ب.د